Η Διατροφή επηρεάζει την ακμή;
Η ακμή είναι μια πολύ συχνή δερματική νόσος, ίσως η συχνότερη στον πληθυσμό. Χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση διαφορετικών δερματικών βλαβών με χαρακτηριστικότερες τα φλυκταινίδια (κοινά σπυράκια). Προσβάλει κυρίως τους έφηβους (κοινή εφηβική ακμή) αλλά και τους ενήλικες (ακμή ενηλίκων). Μπορεί να σχετίζεται με υποκείμενες ορμονικές διαταραχές (ορμονικής αιτιολογίας ακμή) ή με προϊόντα περιποίησης (ακμή εκ καλλυντικών). Άσχετα με την αιτία εμφάνισης της ακμής, εδώ και καιρό τίθεται το ερώτημα κατά πόσον η ακμή επηρεάζεται από τη διατροφή.
Σχέση ακμής και διατροφής. Μύθος ή αλήθεια;
Εδώ και πολλά χρόνια υπάρχουν αντικρουόμενες αντιλήψεις σχετικά με τη σημασία της διατροφής στην εμφάνιση ή επιδείνωση της ακμής. Ως πρόσφατα η δίαιτα θεωρούνταν ότι δε συμβάλει στην εμφάνιση της ακμής. Ωστόσο τελευταία η επιστημονική κοινότητα δείχνει να έχει πειστεί για το αντίθετο. Σε αυτό συνέβαλαν μελέτες που επιβεβαίωσαν μια συχνή διαπίστωση πολλών δερματολόγων. Ότι η λήψη συγκεκριμένων τροφών μπορεί όντως να επιδεινώσει τη λιπαρότητα του προσώπου και συνεπακόλουθα την ακμή.
Φαίνεται πως η διατροφή επηρεάζει την ακμή μέσω των τροφών που πυροδοτούν την έκκριση ορμονικών διαβιβαστών όπως ινσουλίνης ή του IGF-1 (insulin-like growth factor 1). Οι ορμόνες αυτές προσδένονται σε υποδοχείς των κυττάρων των σμηγματογόνων αδένων αναγκάζοντάς τα σε υπερπαραγωγή σμήγματος. Το σμήγμα είναι η ουσία που ευθύνεται για τη λιπαρότητα του δέρματος. Η υπερπαραγωγή της (σμηγματόρροια) ευθύνεται άμεσα για την εμφάνιση ακμής.
Τροφές που πυροδοτούν την ακμή
Οι τροφές που πυροδοτούν την εμφάνιση ακμής χαρακτηρίζονται από υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, δηλαδή από ικανότητα να ενεργοποιήσουν μια απότομη και μεγάλη αιχμή στα επίπεδα του σακχάρου του αίματος και συνεπως ινσουλίνης. Άλλες τροφές επίσης μπορεί να μην έχουν τόσο υψηλό γλυκαιμικό δείκτη αλλά να πυροδοτούν εγγενώς παραγωγή IGF-1 (π.χ. αγελαδινό γάλα). Πιο αναλυτικά τροφές που επιδεινώνουν την ακμή είναι:
- λευκό ψωμί
- ζυμαρικά
- λευκό ρύζι
- αγελαδινό γάλα και παράγωγά του όπως γιαούρτι, φέτα
- γλυκά κάθε είδους
- κακάο και σοκολάτα
- τηγανητά φαγητά
- λιπαρά γεύματα
- δημητριακά όπως νιφάδες βρώμης ή κορν φλέικς με γλυκαντικά πρόσθετα
- ποπ κορν
- ορισμένα πολύ γλυκά φρούτα όπως π.χ. πεπόνι
Για όλες τις παραπάνω τροφές φαίνεται ότι η σημασία τους στην εμφάνιση της ακμής καθορίζεται από την ποσότητα που καταναλώνεται. Συνεπώς δεν χρειάζονται υπερβολές στους διαιτητικούς περιορισμούς αλλά σωστή καθοδήγηση από τον θεράποντα δερματολόγο.
Τροφές που βοηθούν στην καταπολέμηση της ακμής
Υπάρχουν τροφές που η κατανάλωσή τους περιορίζει τη σμηγματόρροια και την εμφάνιση ακμής. Πιο συγκεκριμένα μιλάμε για τροφές πλούσιες σε ω-3 λιπαρά ή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη όπως:
- ψάρια
- σόγια και παράγωγα αυτής
- λαχανικά
- χόρτα
- όσπρια
- σαλάτες
- ξηροί καρποί όπως καρύδια κι αμύγδαλα
- προϊόντα ολικής αλέσεως
Σωστή και ισορροπημένη διατροφή
Επιδιώκουμε τον περιορισμό τροφών που επιδεινώνουν την ακμή και την εισαγωγή στο διαιτολόγιο όσων την βελτιώνουν. Φυσικά ο κανόνας στο σχεδιασμό μας είναι η αποφυγή διατροφικών υπερβολών. Επίσης οι περιορισμοί που μπορεί να τεθούν είναι σε άμεση σχέση με την ένταση της ακμής. Λαμβανομένων αυτών υπόψη γίνεται σαφές πως μια ισορροπημένη διατροφή αποτελεί μια καλή βάση για τον καθορισμό ενός διαιτολογίου κατάλληλου για όσους παρουσιάζουν ακμή. Η μεσογειακή διατροφή για ακμή αποτελεί ένα καλό υπόδειγμα αυτού του τύπου.
